Elektrikli Otomobiller Hakkında Merak Edilenler
Elektrik enerjisi ile çalışan otomobillere "Elektrikli Otomobil" adı verilmektedir. Elektrikli otomobillerin yakıt tasarrufu sağlamasının yanı sıra karbon emisyonunu azaltması sebebiyle çevreye verilen zararın aza indirilmesi bakımından da olumlu etkileri bulunmaktadır. Elektrikli arabaların en önemli avantajlarından biri de sessiz çalışıyor olmalarıdır.
Elektrikli otomobiller içten yanmalı motorlara sahip otomobillerden farklı olarak gücünü elektrik motorundan almakta, yakıt olarak elektrik enerjisini kullanmaktadır.
Elektrikli otomobil teknolojisindeki gelişmelerin elektrikli araçlara olan ilgiyi ve talebi her geçen gün artırmasıyla birçok otomobil üreticisi modelleri arasına seri üretim elektrikli otomobilleri eklemiştir.
Elektrikli otomobiller arasında en fazla rağbet görenler Hibrit diye adlandırılan, elektrik ve yakıt teknolojisinin birlikte yer aldığı otomobillerdir. Bu otomobiller; aracın kullanım sırasında hem elektrik hem de yakıt enerjisinden faydalanmaktadır.
Dünya'da ve Türkiye'de halen birçok farklı elektrikli araba modeli yer almakta.
2019 yılında satışa sunulacak modeller arasında; Audi e-tron, Mercedes EQC, Volvo XC40, Mini E, e-Kia Niro, elektrikli Hyundai Kona, Porsche Taycan, Peugeot e208, DS3 Crossback E, Jaguar XJ, Aston Martin RapidE, Honda Urban EV, Nissan LEAF E-plus, Volkswagen I.D. Neo ve Tesla Model 3 yer alıyor.
Temel hibritler yalnızca rejeneratif frenlemeden ve yoldaki ivmeden şarj olmaktadır. Tak-ve-çalıştır hibritler elektrik şebekesinde şarj olmak için fişe takılabilir, daha büyük akülere ve hatta daha düşük yakıt tüketimine imkan tanırlar. Hibrit olmayan, sadece elektrikle çalışan otomobilde ise sadece akü bulunur ve yakıt gerekmez.
Sadece elektrikle çalışan otomobiller hibrit araçlara göre daha pahalıdır. Uzun vadede yakıt tüketimi olmaması sebebiyle avantaj sağlamaktadır.
Hibrit Otomobiller
Hibrit otomobillerde iki adet motor bulunmaktadır. İki farklı güçten faydalandıkları için Hibrit yani melez olarak adlandırılmaktadırlar.
İçten yanmalı ve elektrikli olmak üzere iki tip de motor kullanmaktadır. Elektrikli motoru içten yanmalı motora destek olacak şekilde geliştirilmiştir. Arabanız durma halindeyken iki motorda çalışmaz. Araç kalkış yaptığında elektrik motoru devreye girer. Hızlanma esnasında veya yokuşlarda her iki motor devreye girer.
Otomobilde elektrikli motoru şarj eden bir mekanizma bulunmaz. Elektrik motoru içten yanmalı motor tarafından şarj edilmektedir. Düşük hızlarda elektrikli motor aracın çekişin sağlar. Yüksek hızlarda ise içten yanmalı motor devreye girmektedir.
Emisyon hacimleri düşüktür. Elektrikli kullanım sırasında sessiz çalışırlar.
Şarj Edilebilir Hibrit Otomobiller (Tak Çalıştır)
Hibrit teknolojiyle aynı sisteme de olan bu otomobillerin dışardan şarj edilebilmelerini sağlayan fiş tertibatları vardır. Pilleri daha büyüktür. Şarj soketlerine takılarak şarj edilebilirler.
Elektrikli otomobil kullanımının artmasının önündeki engellerin başında; şarj istasyonlarının yaygın olmaması ve maliyetlerin alternatif araç seçeneklerine göre biraz daha yüksek olması yer almaktadır.
Türkiye'de Elektrikli ve Hibrit Araçlar
Ülkemizde elektrikli otomobil sahipliği her geçen yıl artıyor. Bu talebi karşılamak için şarj istasyonları yatırımı da bu artışa paralel olarak artmaktadır.
Türkiye'de yer alan elektrikli otomobil sayısı toplam 1126 adet, Şarj soketi sayısı ise 582 ulaşmış bulunuyor. Türkiye'de 11 firmanın fiilen şarj istasyonu yatırımı bulunmakta, toplam 18 firma satış ve pazarlama faaliyetlerini sürdürmektedir.
Türkiye'de satılan elektrikli otomobiller arasında; Mercedes, BMW, Tesla, Toyota, Kia, Honda, Hyundai, Renault gibi birçok marka bulunmaktadır.
Elektrikli araçların pil maliyetlerinin önümüzdeki beş sene içerisinde daha da düşeceği tahmin edilmektedir. 2015 yılında, elektrikli araçlarda yer alan piller aracın toplam maliyetinin %57'sini oluştururken, 2019'da bu oran %33'e düşmüş bulunmaktadır. 2025'te bu oranın %20'ye kadar düşmesi beklenmektedir.
Ülkemizde daha önceleri MTV'den (Motorlu Taşıtlar Vergisi) muaf olan elektrikli araçlar için halen MTV vergisi uygulanmaktadır.
Türkiye Elektrikli ve Hibrit Araçlar Derneği (TEHAD) tarafından başlatılan girişimle 20-21 Nisan tarihleri Elektrikli ve Hibrit Sürüş Haftası olarak ilan edilmiş bulunmaktadır. 2019 yılında Elektrikli ve Hibrit Sürüş Haftası'nın ilki gerçekleştirilmiştir.
Avrupa'da 2018 yılında 195.000 elektrikli araba satıldı. Avrupa'da en fazla şarj istasyonu 80 binin üzerinde Hollanda'da bulunuyor. Almanya'da 37 bin, Fransa'da 34 bin adet şarj istasyonu yer alıyor.
Avrupa ile kıyaslandığında ülkemizde elektrikli araç pazarının henüz çok daha küçük olduğunu söyleyebiliriz. Türkiye'de yeni elektrikli araba ve ikinci el elektrikli otomobil sayısının artması için maliyetlerin düşmesi ve şarj istasyonlarının artması ile mümkün olacaktır.
